Okna dwuszybowe – charakterystyka
Okna dwuszybowe składają się z ramy i pakietu szybowego posiadającego jedną komorę z dwiema taflami szkła przedzielonymi ramką dystansową. Przestrzeń międzyszybowa najczęściej wypełniona jest powietrzem lub innymi gazami. Ramy wykonuje się z tworzywa PVC, drewna lub aluminium. Szyby zespolone w jednej komorze mogą być pokryte powłokami niskoemisyjnymi, które pozwalają zatrzymać więcej ciepła w domu. Mogą też być wykonane ze szkła warstwowego laminowanego. Jest to szkło klejone zawierające często między szybami dodatkową powłokę z folii PVB. Takie szyby również lepiej chronią przed utratą ciepła i przed hałasem. Producenci robią wszystko, aby zwiększyć szczelność okien i poprawić ich parametry. Czy jednak okna dwuszybowe, nawet przy zastosowaniu rozwiązań technologicznych, będą w stanie sprostać zaostrzonym normom w 2021 roku, które mówią, że nowe budynki muszą posiadać współczynnik przenikania ciepła nie większy niż 0,9 W/(m2/K), równoznaczny wcześniejszym wymogom dla okien energooszczędnych? Więcej na ten temat w dalszej części artykułu.
Okna dwuszybowe – jak odczytywać parametry?
O tym, jakie szyby zastosowano w oknach, mówią podawane przez producenta parametry zapisane często ciągiem. Przykładowo okno dwuszybowe o grubości szyb 4 mm z ramką dystansową 16 mm będzie oznaczone jako 4/16/4. Na tej podstawie klient szybko zorientuje się też, jaka jest grubość całego pakietu szybowego. Wystarczy dodać do siebie te wartości. W podanym przykładzie 4+16+4 daje wynik 24 mm, co oznacza, że okno dwuszybowe posiada pakiet szybowy o grubości 24 mm. Jeśli okno zawiera szybę laminowaną, będzie to widoczne również w tych parametrach. Jeżeli np. laminowana będzie jedna zewnętrzna szyba składająca się z dwóch klejonych szyb po 3 mm grubości każda, wypełniona w środku jedną warstwą folii PVB, w parametrach będzie to widoczne jako 33.1/16/4. Grubość takiego pakietu można wyliczyć, dodając grubości szyb i ramki oraz grubość folii, która wynosi około 0,4 mm, czyli okno dwuszybowe o takich parametrach będzie miało 26,4 mm grubości. Cyfra 1 użyta w podanych parametrach nie oznacza grubości folii, lecz liczbę zastosowanych jej warstw. Z tego względu się jej nie dodaje. Takie okno będzie lepiej chroniło przed utratą ciepła, ale przede wszystkim przed hałasem, gdyż zastosowanie różnej grubości szyb dobrze wpływa na izolacyjność akustyczną.
Okna dwuszybowe – współczynnik przenikania ciepła
Najważniejszym współczynnikiem, który mówi o tym, w jaki sposób okna chronią przed utratą ciepła jest współczynnik przenikania ciepła określony jako Uw, obliczany dla całego okna. Im jest on niższy, tym lepiej i oznacza wyższą izolacyjność termiczną. Na jego wysokość wpływ mają współczynniki przenikania ciepła pakietu szybowego określane jako Ug i współczynniki przenikania ciepła przez ramę określane jako Uf. Jako że ramy, nawet jeśli zastosowano w nich najnowsze rozwiązania technologiczne, przepuszczają najwięcej ciepła i wartość współczynnika Uf jest zawsze najwyższa, nacisk kładzie się na to, aby współczynnik pakietu szybowego Ug miał jak najmniejszą wartość i w efekcie obniżył współczynnik przenikania ciepła przez całe okno. Na lepsze Ug szyby z kolei wpływa wiele czynników, między innymi grubość pakietu szybowego, zastosowanie ciepłych ramek, szkła laminowanego i powłok niskoemisyjnych. Okna dwuszybowe współczynnik przenikania ciepła Ug mają często na poziomie 1 W/(m2/K), co przekłada się na współczynnik przenikania całego okna Uw w wysokości około 1,3 W/(m2/K). Nawet zastosowanie w nich nowych technologii, takich jak ciepła ramka, czy powłoki niskoemisyjne oraz wypełnienie przestrzeni międzyszybowych argonem pozwala obniżyć współczynnik Uw najwyżej do 1 lub 1,1 W(m2/K), co oznacza, że nie spełniają one wyśrubowanych współczesnych norm dla nowo budowanych budynków.
Okna dwuszybowe, czy trzyszybowe?
Jako że okna dwuszybowe współczynnik przenikania ciepła mają na poziomie, który nie spełnia współczesnych norm stosowanych w nowym budownictwie, stosuje się w nim okna trzyszybowe. Czy to oznacza, że powinno się wymienić w istniejących budynkach okna dwuszybowe na trzyszybowe, które mają znacznie lepszy współczynnik przenikania ciepła na poziomie poniżej 0,9 W/(m2/K), a często nawet około 0,7 W/(m2/K)? Oczywiście, że nie. Czasami ma to sens, jeśli budynek poddany jest generalnej modernizacji z ocieplaniem ścian, udoskonaleniem systemów wentylacyjnych i zlikwidowaniem mostów termicznych. Jeśli ktoś budowę już rozpoczął wcześniej i budynek został zaprojektowany według poprzednich standardów i zastanawia się, czy zamontować okna dwuszybowe, czy trzyszybowe musi wiedzieć, że nie ma obowiązku stosowania się do nowych przepisów. Zanim podejmie się decyzję, warto wiedzieć, czym jeszcze różnią się okna dwuszybowe od trzyszybowych. Oto kilka aspektów, na które dobrze jest zwrócić uwagę:
- izolacyjność akustyczna
Samo zwiększenie ilości szyb w oknie nie gwarantuje większej izolacyjności akustycznej, na którą wpływ ma wiele czynników takich jak grubość szyby, wielkość przestrzeni międzyszybowej i rodzaj jej wypełnienia, a także stosowanie dźwiękochłonnych folii. Korzystnym czynnikiem dla zwiększenia izolacyjności akustycznej jest też zastosowanie szyb o różnej grubości. Zdarza się więc, że dwuszybowe okna zawierające jedną grubszą szybę warstwową i drugą o standardowej grubości będą miały równie dobry współczynnik izolacyjności akustycznej, co okna trzyszybowe. Zależeć to będzie również od szerokości przestrzeni między szybami i jej wypełnienia.
- przepuszczanie światła słonecznego
Wydawać by się mogło, że trzy szyby przepuszczą mniej światła do wnętrza niż dwie. Czasem rzeczywiście zarzuca się oknom trzyszybowym, że wpuszczają do środka około 10 % światła mniej niż okna dwuszybowe. Jeśli jednak te drugie wyposażone są w dodatkowe powłoki niskoemisyjne, stopień przepuszczania światła słonecznego i jasności okien może się nieco obniżyć i wtedy wskaźniki te będą porównywalne w obu typach okien.
- przenikanie ciepła do wewnątrz
Okna dwuszybowe mają z reguły większy współczynnik g, mówiący o tym, ile procent emitowanego przez słońce ciepła dochodzi do wnętrza. Czasami jest to korzystne, ale raczej nie wpływa na oszczędności, ponieważ najwięcej słońce nagrzewa latem, co może powodować zbyt duże przegrzanie pomieszczeń. Zimą to ciepło słoneczne nie jest tak intensywne, aby miało wpływ na oszczędzanie energii. Okna trzyszybowe mający ten współczynnik na bardziej zrównoważonym poziomie powodują, że latem w domu jest chłodniej, co przynosi wyraźną ulgę mieszkańcom.
Jeśli weźmie się pod uwagę wszystkie te czynniki, dylemat na temat tego, czy wybrać okna dwuszybowe, czy trzyszybowe znika, ponieważ to okna trzyszybowe mają lepszą izolacyjność termiczną. Nawet jeśli okna dwuszybowe dorównać im mogą w tłumieniu hałasu, czy są porównywalne w przepuszczaniu światła i ciepła do wewnątrz, to oszczędności ponoszone na ogrzewaniu przy zastosowaniu okien trzyszybowych są znacznie ważniejsze. Liczy się to szczególnie w domach pasywnych oraz energooszczędnych, a także wszystkich dobrze docieplonych. Okazuje się jednak, że nie zawsze wybór okna trzyszybowego jest najlepszy.
Kiedy okna dwuszybowe będą dobrym wyborem? Okna dwuszybowe czy trzyszybowe?
W starym budownictwie, gdzie nie ma dobrej termoizolacji, nie ma sensu instalować okien trzyszybowych, ponieważ ciepło, które zatrzymają okna i tak ucieknie przez istniejące w budynku mosty termiczne. Okna dwuszybowe będą też dobrym wyborem w pomieszczeniach gospodarczych, domkach letniskowych, garażach, piwnicach i wszędzie tam, gdzie stawia się na rozwiązania niskobudżetowe. Jeśli w starym nieocieplonym domu, trzeba wymienić okna, ponieważ są nieszczelne, można z powodzeniem zdecydować się na okna dwuszybowe, ponieważ będą tańsze od okien trzyszybowych, a spełnią swoje zadanie w stopniu wystarczającym, zapobiegając nadmiernym ucieczkom ciepła, jak to ma miejsce w przypadku starych okien. Jeśli jednak w najbliższym czasie planuje się gruntowną modernizację domu i jego ocieplenie, naprawę dachu i zniwelowanie ucieczek ciepła, wówczas warto zainwestować w okna trzyszybowe. Może się bowiem okazać, że w domu po generalnym remoncie, to okna będą najsłabszym ogniwem, przez które ucieka ciepło. Okna dwuszybowe współczynnik przenikania ciepła mają bowiem dużo niższy niż te z trzema szybami i nie można o tym zapominać. Okno dwuszybowe, mimo że tańsze, może w takim wypadku uniemożliwić oszczędności w przyszłości. Niższa cena okna dwuszybowego wyjdzie natomiast na korzyść tylko wtedy, gdy zainstalowane okna nie mają szans realnie poprawić bilansu energetycznego budynku.
Okna dwuszybowe, choć wciąż przeważają w większości polskich domów, coraz bardziej wypierane są przez okna trzyszybowe. Wynika to z większej świadomości inwestorów, którzy stawiają na budownictwo ekologiczne, które pozwala oszczędzać, a także z konieczności dostosowania się do zaostrzonych norm. W związku z tym okno dwuszybowe z pewnością nie znajdzie zastosowania w domach pasywnych, energooszczędnych, ani tych, które są modernizowane, uszczelniane i docieplane, aby w przyszłości oszczędzać na kosztach ogrzewania. Okna dwuszybowe mogą natomiast wciąż dobrze sprawdzać się w budynkach, gdzie energooszczędność nie ma większego znaczenia, ponieważ nie stosuje się w nich ogrzewania, a także w domach starych, których ściany, czy dach nie posiadają wysokiej izolacyjności termicznej. Przed podjęciem decyzji czy wybrać okna dwuszybowe, czy trzyszybowe warto wziąć pod uwagę powyższe wskazówki oraz to, w jakim budynku planuje się okna zamontować.
